woensdag 21 december 2011

Goeroes

Goeroes komen in soorten en maten. Volgens Wikipedia, een bekende online "vrije encyclopedie", staat het woord goeroe voor "spirituele leraar of gids".

Hoewel je goeroes ook aantreft in het zakenleven is het veelal een term die gekoppeld wordt aan de geloofs- en spirituele beleving van de mensheid.

Er zijn in de geschiedenis nogal wat mensen geweest die door zichzelf, of wellicht eerder door hun aanhang, tot goeroe, dan wel meester of leraar, zijn uitgeroepen.

Veel van de grote goeroes leven inmiddels niet meer. Maar ook na hun dood leeft hun gedachtegoed vaak bij een ruim publiek voort.

Of en hoe dat gedachtegoed door de loop der jaren heen is aangepast naar believen van de volgeling of misschien tegenstander, is natuurlijk moeilijk te zeggen.

Maar als ik alleen al denk aan het welbekende "woord of zin doorfluister spelletje", dan kan ik me zo voorstellen dat veel van de inhoud en/of bedoeling van de gesproken, en waarschijnlijk ook geschreven, wijsheden, door de tijd heen, aardig vervormd en ook misbruikt zijn en worden.

Iedereen interpreteert bovendien geschreven en gesproken tekst altijd op zijn eigen manier. Gezien het feit dat alles wat we (denken te) horen, zien en lezen gefilterd wordt door ons eigen referentiekader, kan dit ook niet anders.

Ik denk dan gelijk aan de ultieme Goeroe of Meester, namelijk "God". Zowel in het verleden als ook in het heden worden er wereldwijd nog steeds ontelbare deugden geprojecteerd op God.

God is Liefde, God is Goedertierenheid, God is Vrijheid, Rust, Vrede, Kennis, Inzicht en allemaal andere prachtige dingen waar we God van betichten.

En tegelijkertijd werden en worden er nog steeds ontelbare oorlogen gevoerd in of uit naam van deze God. Waarschijnlijk met het doel om bovenstaande deugden toch in hemelsnaam maar te bereiken.

Wie deze God is dat weet ik niet. Ik heb Hem persoonlijk nog nooit ontmoet. Zelf ben ik van huis uit gereformeerd opgevoed. Eenmaal volwassen heb ik me laten uitschrijven bij de kerk, want met dat gereformeerd zijn had en heb ik nog steeds niks. Met geen enkel geloof trouwens.

Desondanks heb ik wel altijd een soft spot voor Jezus gehouden.

Jezus, in het Christelijk geloof bekend en erkend als de eniggeboren zoon van God, staat voor mij symbool voor een Verlichte Meester.

Ook deze beste man heb ik natuurlijk nooit ontmoet, maar iemand die gezegd zou hebben: "Laat alle kinderen tot mij komen", maakt mijn hart blij.

Het feit dat hij zich, volgens de verhalen, nooit te goed voelde voor, of beter voelde dan, vermeende zondaren, tollenaars en prostituees, vind ik ook een prettige eigenschap.

Tel daar bij op dat Hij was ontdaan van enige opsmuk en poespas en Hij kan wat mij betreft niet meer stuk.

Goed, dat dit voor mij belangrijke eigenschappen zijn of waren, zegt natuurlijk ook alleen maar iets over mij en over dat wat ik prettig vind. En over de behoefte die ik als kind had aan zo'n grote goedheid in mijn leven.

Maar ik dwaal weer eens af. Terug naar het fenomeen goeroe.

Hoe het ook zij, een goeroe heeft volgelingen nodig en volgelingen hebben een goeroe of meester nodig.

"Goeroe" komt uit het sanskriet en betekent "leraar". Het is iemand die "zwaar van kennis" is. En op het moment dat jij iemand tot goeroe verheft, heb jij het in ieder geval zwaar te pakken.

Iets wat je wilt hebben, bereiken of ervaren denk je in de goeroe vertegenwoordigd te zien. Hij heeft schijnbaar iets wat jij niet hebt.

Bij de woorden opsmuk en poespas kan ik er niks aan doen dat ik dan natuurlijk gelijk aan Osho denk.

Osho, bij een breed publiek beter bekend als "Bhagwan Shri Rajneesh", was absoluut niet ontdaan van de nodige poespas. Als er iemand de status Goeroe verdiende is hij het wel.

Osho werd geboren op 11 december 1931 in Kuchwada, India, en stierf op 19 januari 1990 in Poona, India.

En nog steeds, bijna 22 jaar later, zijn er over de hele wereld ontelbare volgelingen, zogenaamde sannyasins, te vinden. En van wat ik weet komen er alleen al in Groningen jaarlijks tientallen sannyasins bij.

En dan heb ik het nog niet over de "Osho related centers" die verspreid over de wereld staan, met als hoogtepunt natuurlijk de Osho Ashram in Puna, India.

Het kan toch haast niet anders dat deze beste man meer te bieden had dan slechts die zaken waar hij bij een deel van het publiek mee en om bekend geworden is, namelijk: seks, drugs, oranje (eigenlijk maroon, bordeauxrood), geld en belachelijk veel Rolls Royces.

Osho beweerde dat hij op 21 maart 1953 op éénentwintigjarige leeftijd spiritueel verlicht werd. En volgens hem schuilt in ieder van ons een potentiële Boeddha (1) met de mogelijkheid om Verlichting te bereiken.

Om ons te vertellen hoe we dat dan moeten, of prettiger gesteld, mogen doen en/of bereiken heeft hij talloze boeken, meditaties, therapieën en methodes achtergelaten. Jaarlijks komen er nog, schijnbaar niet eerder uitgegeven, boeken bij.

Je zou zo langzamerhand toch denken dat als Verlichting iets zou zijn wat we zouden kunnen bereiken door één van deze boeken te lezen, methodes en/of therapieën te volgen of meditaties te doen, dat een groot deel van deze sannyasins en andere Osho liefhebbers inmiddels toch wel verlicht zou zijn.

Of is het misschien zo dat we, zolang we een, al dan niet levende, goeroe aanhangen, we Verlichting en alle andere, volgens ons daarbij horende eigenschappen, op die ander blijven projecteren?

Door ons een doel te stellen in een toekomst die nooit komt blijven we eeuwig op zoek en eeuwig volgeling.

Hoewel er de laatste jaren veel aan het veranderen is heb ik ook nog altijd sterk de indruk dat veel gelovigen ook God nog steeds als een soort, van zichzelf afgescheiden persoon en heersende en (ver)oordelende Grootheid zien.

Zolang we niet inzien dat wij al die eigenschappen, die we op welke goeroe, meester of leraar dan ook projecteren, Zelf zijn, voelen we ons verdeeld en zijn we op zoek.

Hoe kunnen we ons ooit heel voelen als we denken los te staan van het geheel. Een deel wordt namelijk nooit het geheel. Dat is Godsonmogelijk.

Alles wat je denkt in de goeroe vertegenwoordigd te zien zit alleen maar in jou. Anders zou je het namelijk niet zo kunnen zien, horen, ervaren en voelen.

Wellicht vraagt dit Zien maar een kleine verschuiving van je accent. Je kijkt dan niet vanuit jezelf als zogenaamd afgescheiden deel naar een ander losstaand deel met wat voor eigenschappen dan ook.

Door je aandacht 180 graden te draaien is er Zien van, in en als het Geheel.

Jij bent het subject waarin alle zogenaamde objecten, inclusief jij zelf, verschijnen.

En is dit eenmaal begrepen, dan zou je zomaar één van Osho's eigen uitspraken kunnen volgen.
Dan "drop" je de Master.

Ondanks, of misschien wel dankzij, al het goede dat al die verschillende meesters en leraren hebben achtergelaten, ben ik toch liever mijn eigen Goeroe.

Ik heb tenminste niet-iets wat ik Zelf niet heb. Niemand heeft iets wat ik zelf niet heb.
  1. Siddharta Gautama of Boeddha was een spiritueel leider. Hij leefde, volgens de historische wetenschap, waarschijnlijk rond 6 eeuwen voor Christus. Ook hij schijnt volledige en complete verlichting bereikt te hebben. Het woord boeddha stamt in ieder geval van hem af.