"Ik" dan? Nee, ook niet. "Niets ofwel Niet-Iets" misschien? Ja, dat is het! "Dit" is het. En "Het" tintelt, bruist en leeft en is Vreugde en Vrijheid. Het is Zijn, zonder iemand die is. Het is Zien, zonder iemand die ziet.
Het is "een directe ervaring van vol-ledig (vol en tegelijk leeg) Zijn". En daar ligt alles in besloten en wordt niks uitgesloten.
Het is gelijk stil in mijn hoofd tot de volgende gedachte zich voordoet. Ik vraag me nu af wat ik hier verder nog aan toe te voegen heb. Ik zou kunnen zeggen: "That's all folks!"
Aah, ik vind Engels een prachtige taal. Mooier dan het Nederlands? Dat weet ik eigenlijk niet. Daar heb ik nooit zo over nagedacht. Maar sommige Engelse woorden dekken voor mij toch beter de lading dan Nederlandse.
Als ik "Ik Ben" schrijf dan denk ik natuurlijk ook gelijk aan één van de grote meesters Shri Nisargadatta Maharaj. Hij schreef onder anderen het boek "I Am", "Ik Ben" of "Ik Besta".
Nisargadatta, die zijn hele leven een stevige roker was, overleed in 1981 aan keelkanker. Hiermee ontmantelt hij wat mij betreft ook gelijk het idee dat er voorwaarden zijn waaraan je zou moeten voldoen om "tot bevrijding te komen".(1)
Ook de grote meesters hadden op persoonlijk vlak allemaal hun voor- en afkeuren, gewoontes en (on)hebbelijkheden. Dit heb ik trouwens alleen van horen zeggen, want zelf heb ik geen enkele grote meester persoonlijk ontmoet. De vraag doet zich voor of ik dit jammer vind. Dat weet ik eigenlijk niet. Ik geloof het niet. Allemaal hebben ze, vooral in de vorm van boeken, ieder op hun eigen wijze, prachtige stof tot overdenking en Zelfrealisatie nagelaten.
Nisargadatta scheen donders goed te weten dat wie hij wezenlijk was niks te maken had met zijn ego, mind en lichaam. Persoonlijkheid, ego en karakter doen zich nu eenmaal voor. Dat is inherent aan het de aard van het beestje. Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is. Het is om te (over)leven wel handig en nodig om gebruik te kunnen maken van aangeboren dan wel aangeleerde eigenschappen.
Het gaat er veel meer om werkelijk te zien dat ook die eigenschappen zich voordoen. Alles wat je kunt benoemen is vorm, is object. Je lichaam, gevoelens, emoties, alles wat je waarneemt, ervaart en ook je denken zijn allemaal vorm, dus object. En een object kan je benoemen, zien, vastpakken of grijpen. Dit kan zowel letterlijk -bijvoorbeeld als je een appel pakt- als ook figuurlijk in de vorm van gedachten die je jezelf toe-eigent. Je identificeert je dan dus met je gedachten.
Maar Zelf ben je helemaal geen object. Jij bent het subject van en in alles wat zich voordoet.
In de dagelijkse omgang met elkaar zeggen we bijvoorbeeld wel: "Ik ben boos". Maar ben jij werkelijk die boosheid? Of ben jij de Ruimte waarin de boosheid en alle andere objecten zich voordoen?
Met Ruimte bedoel ik dan natuurlijk ook geen ruimte als tegenhanger van geen ruimte. Ook geen ruimte doet zich namelijk voor in Ruimte. Dit wordt ook wel Zien genoemd of Kennendheid.
Wij zijn allemaal die Ruimte, dat Zien, die Kennendheid of Beschikbaarheid. Het idee dat we dat niet zouden zijn, dat we juist een losstaand object in die Ruimte zouden zijn, is niet meer dan een gedachte. Je bedenkt en denkt jezelf de hele dag door.
- Wellicht ten overvloede benadruk ik nog eens dat niemand tot bevrijding kan komen. Bevrijding is nooit een beweging in de tijd. De realisatie is altijd nu, daarom wordt het ook een directe of onmiddellijke (zonder middelen) ervaring genoemd.
